INFORMACJE O BADANIU

Miejsce wykonywania: Bochnia, ul. Ks. J. Poniatowskiego 36

Badania wykonuje: lek med. Barbara Budzynowska.

Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa celowana (BACC) to metoda pobierania materiału komórkowego (cytologicznego) poprzez nakłucie badanego narządu cienką igłą pod kontrolą obrazu usg. Zaaspirowany w czasie biopsji cienkoigłowej materiał jest następnie rozmazywany na szkiełku, barwiony i poddawany ocenie lekarza histopatologa, który może rozpoznać chorobę z drobnego, często nawet kilkukomórkowego preparatu. Dzięki tej metodzie z dużą skutecznością, bo sięgającą 70-80%, mogą być rozpoznane choroby o przebiegu zarówno łagodnym, jak i złośliwym. Ogromną zaletą tej metody jest fakt, że dzięki bardzo prostej metodzie barwienia wynik może być odczytywany w ciągu krótkiego czasu. Dzięki biopsjom aspiracyjnym cienkoigłowym celowanym, skojarzonym z ultrasonografią lub mammografią udaje się rozpoznać wiele wczesnych raków sutka, co w dobie zagrożenia tą chorobą dla kobiet ma ogromne znaczenie, bowiem wcześnie wykryty rak sutka daje szansę na pełne wyleczenie, natomiast w procesach zaawansowanych sukcesy terapeutyczne są o wiele rzadsze. Biopsje cienkoigłowe tarczycy pozwalają na znalezienie często bezobjawowych (we wczesnym okresie) nowotworów tarczycy, które również z ogromnym sukcesem mogą być wyleczone operacyjnie. Podobnie szanse radykalnych możliwości leczenia dają nakłucia innych narządów, pozwalające na szybkie postawienie prawidłowego rozpoznania. Biopsja cienkoigłowa, poza samym ukłuciem jest niebolesna i nie wymaga żadnych środków przeciwbólowych ani przed, ani po jej wykonaniu, a u większości chorych przypomina zastrzyk domięśniowy, tylko że w nietypowym miejscu.

CZEMU SŁUŻY BADANIE?W trakcie badań diagnostycznych przy pomocy ultrasonografii lekarz często staje wobec faktu wątpliwości co do określenia charakteru znalezionej na ekranie aparatu zmiany patologicznej. Pewne rozpoznanie choroby można postawić tylko poprzez oglądanie pod mikroskopem fragmentu zmienionej tkanki, czy narządu, czyli przez badanie histopatologiczne. Materiał do badania histopatologicznego pobierany jest przez wycięcie chirurgiczne zmiany lub wykonanie biopsji, czyli nakłucia grubą igłą i wycięciem przy pomocy specjalnego urządzenia fragmentu chorej tkanki. Niezależnie od tych sposobów postępowania coraz większe zastosowanie w medycynie znajduje biopsja aspiracyjna cienkoigłowa, w której nakłuwa się chory narząd cienką igłą o wymiarach 0,5-0,7 mm i zasysa do niej materiał do badania cytologicznego. Materiał ten pobrany z chorego miejsca jest o wiele mniejszy, a stanowią go grupy komórek lub tylko pojedyncze komórki. Zaletą tej metody jest możliwość uzyskania materiału do oceny cytologicznej z guzów położonych głęboko wśród tkanek, w sposób mało inwazyjny, nie wymagający znieczulenia ogólnego i bez konieczności pobierania wycinka.

PRZEBIEG BADANIAW trakcie badania pacjent leży na leżance. Badający odkaża skórę badanego w miejscu wybranym do biopsji oraz sondę do badań usg. Igły używane do biopsji różnią się bardzo typem, długością i średnicą. Zazwyczaj używa się igieł o średnicy 0,5-0,7 mm. Po przyłożeniu sondy do skóry i odnalezieniu podejrzanej zmiany na monitorze aparatu usg, lekarz wkłuwa igłę cały czas śledząc tor igły na monitorze aparatu usg. Dzięki temu może dokładnie określić najbardziej podejrzane miejsce, z którego należy pobrać materiał do badania. Po przekłuciu skóry i dotarciu igłą do zmiany, badający porusza igłą do przodu i do tyłu, aspirując do strzykawki materiał komórkowy. Po usunięciu igły zakłada badanemu w miejscu wkłucia jałowy opatrunek, który przez kilka minut należy uciskać palcem. Uzyskany materiał do badań cytologicznych wydmuchuje się strzykawką z igły na szkiełko podstawowe, utrwala specjalnym utrwalaczami pozostawia do wyschnięcia. Tak przygotowane szkiełko poddawane jest dalszej procedurze barwienia i oglądania pod mikroskopem przez patomorfologa. Całe badanie (pobranie materiału komórkowego i utrwalenie) trwa kilka minut.

INFORMACJE, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ PRZED WYKONANIEM BIOPSJI:

– Skłonność do krwawień

– Przyjmowane leki przeciwzakrzepowe i przeciwpłytkowych – kwas acetylosalicylowy (wiele preparatów), niesteroidowe leki przeciwzapalne, klopidogrel (wiele preparatów), prasugrel (Effient), acenokumarol (Acenocumarol WZF, Sintrom), warfaryna (Warfin), heparyna drobnocząsteczkowa – dalteparyna (Fragmin), enoksaparyna (Clexane),nadroparyna (Fraxiparine, Fraxodi) oraz dabigatran (Pradaxa) i rywaroksaban (Xarelto).

– Uczulenia na zewnętrzne środki odkażające

W CZASIE BADANIA

– Wszelkie objawy

JAK NALEŻY ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU?

Ucisnąć miejsce wkłucia igły jałowym gazikiem przez ok. 5 minut.

MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU

Badanie jest bezpieczne. Bardzo rzadko może wystąpić krwiak w miejscu wkłucia igły. Na podstawie dostępnego piśmiennictwa możliwość wszczepienia komórek nowotworowych do kanału wkłucia igły jest zerowa.

INFORMACJE O WYNIKU BADANIA

Opis wykonania badania biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej celowanej (BACC) określonego narządu pacjent otrzymuje na piśmie, z informacją o dalszym toku postępowania diagnostyczno-leczniczego.